Dit zijn ze dan. De gele staafjes.
Clostridium botulinum-bacteriën onder de microscoop. 1.000 keer vergroot.
Dodelijk gif
Moeilijk voor te stellen dat deze minuscule staafjes (1-2 µm lang) het dodelijkste gif ter wereld vormen: botuline.
En dat ze algemeen voorkomen in de natuur. Meestal niet de staafjes. Maar wel de sporen. Dat zijn de paarse ovale rondjes. Op de foto te zien in twee gele staafjes. En er zweven enkele los rond.
Overleven
De bacterie vormt de sporen om moeilijke tijden te overleven.
Te droog, te warm, te zout of zuurstof aanwezig? Dan sterft de bacterie af. Maar blijft de spore over. Wachtend op betere tijden. Dan volgt ontkieming en uitgroei tot bacterie.
Pas dan wordt hij gevaarlijk.
Een op de loer liggend gevaar.
Klaar om toe te slaan.
Bij kinderen jonger dan een jaar bijvoorbeeld.
Zuigelingenbotulisme
Zij kunnen ernstig ziek worden na inname van de sporen. Infantiel of zuigelingenbotulisme genoemd.
Bij hen is de darmflora nog onvoldoende ontwikkeld. En kunnen de sporen in de darm ontkiemen, uitgroeien en ter plekke de gifstof botuline vormen.
Zieke kinderen
In 2005 werden in Nederland drie kinderen ernstig ziek. Uit onderzoek bleek een besmetting met Clostridium botulinum. Twee overleefden de vergiftiging, maar één kind niet.
Waarschijnlijk werden twee van de drie kinderen besmet via honing.
Augustus 2012
Ook afgelopen maand was het raak. Twee kinderen in Nederland met zuigelingenbotulisme. Eén van de twee raakte waarschijnlijk besmet via honing. Van de ander is nog niet bekend wat de oorzaak was.
Besmette honing
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat 4 tot 20 % van de honing besmet is met sporen van Clostridium botulinum. Meestal in lage aantallen. Maar soms tot 80 sporen per gram.
Advies
Vandaar het advies om kinderen jonger dan één jaar, geen honing te geven. Niet op de boterham. En niet op de speen als zoethoudertje, om baby’s te sussen.
Reden voor zorg?
Dat valt mee. Het gaat niet vaak mis in Nederland. Sinds 2000 tot nu toe is acht keer zuigelingenbotulisme gemeld.
Volgende week
Nog één keer Clostridium botulinum. En dan ben ik er klaar mee. Echt waar.