Hollandse nieuwe. Een traditioneel Nederlands product. Ook al komen de meeste haringen niet eens uit onze kustwateren maar uit die van Denemarken, Noorwegen en Schotland.

Hollandse nieuwe

Maar dankzij het typische zout- en rijpingsproces mag buitenlandse haring toch Hollandse nieuwe heten.

Maar alleen als ze gevangen zijn tijdens het haringseizoen. Dat begint omstreeks eind mei-begin juni met de officiële veiling van het eerste vaatje haring, en eindigt op 30 september om precies 24.00 uur.

Maatjesharing

Komen ze daarna in de netten van de vissers terecht dan mogen ze alleen nog maar maatjesharing heten. Dat is zelfs wettelijk vastgelegd: in Verordening Hollandse Nieuwe 2007 en in het Warenwetbesluit Visserijproducten, slakken en kikkerbillen.

Larven van de haringworm

Alle haringen worden na de vangst ingevroren (minimaal 24 uur bij -20°C). Ook dat is een wettelijke plicht. Sinds 1968 al. Dat voorkomt besmetting met de haringworm (Anisakis simplex). Een parasiet waarvan de larven zich in de haring kunnen bevinden. Zij zijn niet bestand tegen het invriezen. Sinds deze verplichting komen Anisakis-infecties in Nederland niet meer voor.

Andere wormen in vis

Maar haringworm is niet de enige parasitaire worm die in vissen huist. Er zijn meerdere daaraan verwante soorten die tot dezelfde familie als de haringworm behoren.

Volgens de Nederlandse Vereniging voor Parasitologie is Pseudoterranova decipiens daarvan de meest bekende soort. De larven van deze worm komen onder meer voor in vissen als kabeljauw, schelvis, makreel en zalm.

Eet je dat soort vissen rauw of onvoldoende verhit dan kun je met de larven besmet raken. Het ging bijna mis in 2008. Mensen zagen een levende worm in hun visgerecht met rauwe kabeljauw.

Is dat erg?

Minder erg dan een infectie met haringworm. De klachten zijn ook milder: buikpijn, misselijkheid, diarree, lichte koorts en bloed bij de ontlasting.

Meestal braak je de 2 tot 3 cm lange larven uit voordat ze de kans krijgen zich in het slijmvlies van de maag of de dunne darm te boren.

Maar doen ze dat wel dan moeten ze tijdens een endoscopisch (inwendig) onderzoek eruit gehaald worden. Of ze sterven af na verloop van tijd.

Besmetting voorkomen

Gelukkig geldt sinds januari 2005 ook de Europese plicht om vis die bedoeld is om rauw of vrijwel rauw te worden gegeten, eerst gedurende 24 uur in te vriezen bij -20°C. Dat doodt de larven.

En voor thuis geldt: bak je rauwe vis goed gaar. Ook binnenin. Enkele minuten bij 60°C overleven de larven niet.

Film

Wil je meer weten over de haringvangst: bekijk onderstaande film eens uit de jaren 80.

En wil je de haringworm in vis zien: bekijk dan deze film. Helaas Spaans gesproken maar na ongeveer 30 seconden zie je de eerste wormen.